فقر مرتع داران باعث فقر مراتع زاگرس میشود
چرای دام دو برابر ظرفیت مراتع
زهره افشار
خبرنگار
مراتع بدون شک یکی از مهمترین سرمایههای طبیعی کشور هستند که نه تنها نقش قابل توجهی در تولید علوفه مورد نیاز کشور دارند بلکه در جلوگیری از سیلاب، حفظ منابع آب و خاک، افزایش منابع آب زیرزمینی، تولید گیاهان دارویی و از همه مهمتر از نظر زیست محیطی نقش بیبدیلی دارند اما متأسفانه سالها است در این زمینه غفلت کردهایم و حالا بیش از دو برابر از ظرفیت مراتع، دام ها در این عرصهها چرا میکنند و موجب هرچه فقیرترشدن مراتع میشوند البته در سالهای گذشته برای حفظ و احیای مراتع طرحهایی مانند طرحهای مرتعداری به اجرا درآمده اما وابستگی معیشتی حدود یک میلیون مرتعدار به این عرصهها موجب وارد شدن فشار حداکثری به مراتع شده و آنها انگیزهای یا بهتر بگوییم توان اقتصادی برای سرمایهگذاری در طرحهای جانبی مانند زنبورداری، بومگردی و غیره را ندارند و از سوی دیگر ابزارهای قانونی نیز برای جلوگیری از چرای بیرویه دام بازدارنده نیستند.
مراتع بکر در استانهای زاگرسی
«طاهر کرمی»، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی کردستان به «ایران» گفت: ما در استان یک میلیون و 320 هزار و 165 هکتار مرتع داریم که تقریباً یک ونیم درصد مراتع کشور را شامل میشود. وی افزود: مراتع کردستان سالانه 627 تن علوفه تولید میکنند. وی توضیح داد: از تعداد دام غیرمجاز در مراتع نمیتوان آمار رسمی ارائه داد ولی قطعاً در کردستان نیز مانند بقیه نقاط کشور بیش از دوبرابر حد مجاز دام داریم. وی تصریح کرد: براساس برنامهای که تدوین شده تا سال1400 همه روستاهای کردستان باید دارای طرح مرتعداری باشند. وی توضیح داد: ما اعتقاد داریم طرح مرتعداری میتواند طرح پایهای برای اجرای دیگر طرحهای درآمدزا مختص روستاییان باشد. وی خاطرنشان کرد: اگر مرتعدار ما از نظر معیشتی تأمین باشد، دام بیش از ظرفیت را در مرتع پرورش نمیدهد. طرحهای مرتعداری 30 ساله است . وی گفت: دربیشتر نقاط کردستان بهعنوان مثال اجرای طرحهای بومگردی میتواند درآمد بیشتری از مرتعداری نصیب مرتعدار کند و ما همه این موارد را به مرتعداران گوشزد میکنیم که میتواند در داخل حریم مرتع اینچنین فعالیتهایی هم داشته باشد. به گفته وی در هر نقطهای که طرح مرتعداری اجرا شود میتوان از اعتبار صندوق توسعه ملی در بخش آبخیزداری برای توسعه روستا استفاده کرد. وی به مرتعداران توصیه کرد: در کلاسهای ترویجی به منظور آشنایی مرتعداران به ایجاد طرحهای جانبی در کنار مرتعداری حتماً شرکت کنند. این در حالی است که مرتعداران کردستان هم گلایههای خود را دارند و میگویند: درست است که طرحهای مرتعداری 30 ساله است ولی پروانه چرای دام یکساله است و همه ساله از دامهای موجود ما عوارض گرفته میشود. ضمن اینکه برای گرفتن تسهیلات کم بهره برای فعالیتهایی نظیر زنبورداری یا پرورش ماهی قوانین بازدارنده زیادی وجود دارد.
ارزش زیست محیطی مراتع
در همین حال «مطصفی بیگدلی»، معاون دفتر امور مراتع سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور به «ایران» گفت: از 165 میلیون هکتار اراضی کشور حدود 84.4 میلیون هکتار از اراضی یعنی معادل 52 درصد اراضی ایران مرتع است. از این میزان 78 میلیون هکتار ممیزی شده و دامداران واقعی شناسایی شدهاند و برای 35 میلیون هکتار طرح مرتعداری تهیه شده است. وی تأکید کرد: مراتع نقش مهمی در تأمین علوفه دامهای وابسته به مرتع، حفظ منابع پایه آب و خاک، جلوگیری از سیلاب، کنترل رسوبات مخازن سدها، افزایش منابع آب زیرزمینی، حفظ محیط زیست و حیات وحش توسعه صنعت گردشگری تنظیم آب وهوا تأمین معیشت یک میلیون بهره بردار، تأمین گیاهان دارویی و صنعتی و حفظ 8 هزارو 400 گونه ذخایر ژنتیکی گیاهی دارند. سرانه مرتع در کشور ما یک هکتار است و این در حالی است که این میزان در جهان به طور میانگین 82 صدم هکتار است. وی با اشاره به اینکه قیمت هر کیلو علوفه در حال حاضر معادل یکهزارو 351 تومان است، تأکید کرد: برآوردهای ما نشان میدهد سالانه در شرایط نرمال بارش، مراتع کشور بیش از 20 میلیون تن علوفه تولید میکنند که 50 درصد آن قابل برداشت است و ما چیزی حدود 10 میلیون و 700 هزار تن آن را برداشت میکنیم که ارزش ریالی این میزان علوفه 144 هزار میلیارد ریال است که رقم قابل توجهی است و نشان دهنده نقش مراتع کشور در تولید علوفه است. از سوی دیگر مراتع ما پتانسیل بالایی در تولید گیاهان دارویی دارند. در سال گذشته ایران 1800 تن انواع گیاهان دارویی که در مراتع تولید شده را روانه بازارهای جهانی کرده که 18 میلیون دلار ارزآوری داشته است. ذکر این نکته ضروری است که مراتع برای کشور ما جدا از تأمین علوفه دام و بحث ارزآوری گیاهان دارویی از نظر زیست محیطی قابل اهمیت است که قابل ارزشگذاری نیست. به گفته بیگدلی تحقیقات علمی نشان میدهد در هر منطقه که پوشش گیاهی از 20 درصد به 80 درصد برسد تا 95 درصد میتوان از بروز سیلاب و هدررفت خاک و هرزآب جلوگیری کرد. در این میان عدم توجه به حفظ مراتع موجب شده فرسایش خاک در 40 سال گذشته از یک میلیارد تن به 4 میلیارد تن درسال برسد. وی تأکید کرد: برآوردها نشان میدهد سالانه حدود 400 هزار هکتار از زمینهای کشاورزی کشور فرسایش یافته و غیرقابل کشاورزی میشود. این در حالی است که ما میتوانیم با اجرای طرحهای مرتعداری و کمک به معیشت مرتعداران و فراهم کردن درآمدهای جانبی برای مرتعداران مانند زنبورداری، زراعت چوب تا حدی از این مسأله جلوگیری کنیم. در همین حال چرای بیرویه دام یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی حفظ مراتع کشور است.
معاون دفتر امور مراتع سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری در این خصوص توضیح داد: در حال حاضر 79 میلیون واحد دامی در مراتع وجود دارند و این در حالی است که ظرفیت چرای مراتع برای حدود 37 میلیون واحد دامی است یعنی حدود 2.2 برابر بیشتر از ظرفیت مجاز مراتع استفاده میشود البته معیشت 950 هزار خانوار روستایی و عشایری (بهره برداران مراتع) زندگیشان به مراتع وابسته است. وی خاطرنشان کرد: غیراقتصادی بودن مراتع کشور از چالشهای پیش روی رشد و توسعه مراتع است به گونهای که در حال حاضر هر مرتعدار حدود 100 هکتار مرتع در اختیار دارد که مجاز است 42 واحد دامی را در آن پرورش دهد که عملاً چنین نیست. مرتع اقتصادی حداقل باید 560 هکتار وسعت داشته باشد که در آن صورت میتواند 230 واحد دامی را در خود جای دهد. وی گفت: از سوی دیگر نظام بهرهبرداری مراتع ما سنتی و متکی به معیشت خانواده است و این مسأله باعث شده مرتعداران کمتر به مباحث سرمایهگذاری برای تغییر ژنتیکی دام (دوقلوزایی) و ایجاد واحدهای زنبورداری یا دیگر موارد اهمیت بدهند. وی در پاسخ به اینکه چرا طرحهای مراتعداری آنچنان که باید موفق نبوده تصریح کرد: هرچند این طرح در مراتع کوچک خیلی موفق نبوده ولی شکی نیست که در مراتع بزرگ موفق بوده است و باید شرایطی را برای مرتعداران از نظر اقتصادی فراهم کرد تا آنها حقوق خود را در مراتع کوچکتر واگذار کرده که مراتع تجمیع و اقتصادی شوند. وی در پاسخ به اینکه برای مرتعدارانی که بیش از ظرفیت دام در مراتع دارند چه جریمهای در نظر گرفته میشود، تصریح کرد: در حال حاضر جریمه برای هر دام بیش از ظرفیت در مراتع 400 هزار تومان است و مرتعدارانی که دام مازاد داشته باشند به دادگاه معرفی میشوند.
نیم نگاه
معاون دفتر امور مراتع سازمان جنگلها،مراتع و آبخیز داری کشور: در هر منطقه که پوشش گیاهی از 20 درصد به 80 درصد برسد تا 95درصد می توان از بروز سیلاب و هدر رفت خاک و هرزآب جلوگیری کرد . در این میان عدم توجه به حفظ مراتع موجب شده فرسایش خاک در 40 سال گذشته از یک میلیارد تن به 4 میلیارد تن درسال برسد . برآوردها نشان می دهد سالانه حدود 400 هزار هکتار از زمین های کشاورزی کشور فرسایش یافته است
سوءاستفاده فروشندگان مواد مخدر از زنان آسیب دیده
راه دشوار زنان کارتن خواب اصفهان برای بازگشت به زندگی عادی
حمیرا حیدریان
خبرنگار
کارتن خوابی در میان زنان که در سالهای اخیر در استان اصفهان نمود پررنگی به خود گرفته است معضلی است که به اعتقاد کارشناسان عوامل متعددی از جمله اعتیاد در بروز چنین آسیبی نقش دارند. عاملی که به گفته مسئولان بهزیستی، چنین افرادی که در بند این معضل قرار گرفتهاند حاضرو گاهی قادر به قبول یا پذیرش تغییر سبک زندگی تحت حمایتهای این سازمان نیستند. اگرچه مسئولان سازمان بهزیستی معتقدند که برخی زنان کارتن خواب به دلایل مختلف از جمله اعتیاد حاضر نیستند تحت حمایت بهزیستی قرار گیرند اما کارشناسان اجتماعی معتقدند که این موضوع نباید بهانهای برای شانه خالی کردن از ساماندهی معضل کارتن خوابی زنان باشد.
مجتبی ناجی معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان در گفتوگو با «ایران» گفت: ورود به بحث کارتن خوابی زنان موضوعی است که باید بهصورت همه جانبه به آن پرداخته شود. به عبارتی تیمی متشکل از کارشناسان و مددکاران به طور خاص، فعالان اجتماعی و بومی مورد اعتماد در منطقهای که بیشتر این افراد در آن متمرکز هستند، باید باشند که ساماندهی این افراد بهصورت جدیتر و پررنگتر صورت گیرد. زمانی که زنان کارتن خواب در «سامان سرا» و مراکز خدمات حمایتی اقامت میکنند به ناچار سبک زندگی شان را تغییر می دهند اما از آنجا که این زنان گرفتاریهایی نظیر اعتیاد و ارتباط با باندهای فروش مواد مخدر دارند قادر به پذیرش تغییر اساسی در زندگی نیستند چرا که افرادی که در باندها قرار دارند این زنان را معتاد می کنند تا آنان را به عناوین مختلف مورد بهره کشی قرار دهند. حتی اگر آنان تمایل به پذیرش تغییرداشته باشند از آنجایی که مورد تهدید جانی قرار میگیرند از این حمایتها سر باز میزنند. به عبارتی عمده کسانی که بهعنوان ساقی و توزیع کنندگان مواد مخدر از این زنان سوءاستفاده میکنند هرگز نمیگذارند که آنان براحتی رها شده و به زندگی عادی بازگردند.
وی با بیان اینکه بیشتر زنان کارتن خواب، اختلالی را با خود به همراه دارند، افزود: اکثر این افراد آسیب دیده اختلالاتی همچون بهداشتی، توهم، اعتیاد و... همراه دارند که کار را برای همکاری برای بازگشتن به زندگی عادی سخت میکنند. چرا که این آسیبها چند بعدی بوده و یک تیم شامل اورژانس مددکاری، بهزیستی، روانپزشکی و درمان و... را میطلبد که نیازمند زمان و صرف هزینه زیادی است و از آنجایی که منطق و اقتصاد سلامت مطرح میکند اصولاً هزینه و صرف زمان بیشتر باید روی افرادی انجام شود که از سلامت بیشتری برخوردار بوده و با کمک کمتر میتوان آن را به زندگی عادی و جامعه باز گرداند.
این مسئول بهزیستی با اشاره به اینکه اولویت با زنان کمتر آسیب دیده است تا افرادی که از هرلحاظ آسیب اجتماعی دیدهاند، اظهار داشت: فردی که دچار آسیب اجتماعی شده است بسیار کار دشواری است که بتوان آن را به زندگی سالم و جامعه بازگرداند. چرا که آسیبهای اجتماعی همیاری و کمک همه جانبه دستگاهها از ستاد مبارزه با مواد مخدر تا نیروی انتظامی، بهزیستی، تیم پزشکی و... را میطلبد تا در نهایت بتوان یک فرد را به اجتماع بازگرداند. بنابراین اینکه انتظار داشته باشیم این گونه آسیبها در جامعه به صفر برسد یکی از فرضیات محال است. وقتی یک زن کارتن خواب کودک خود را پیش فروش کرده است و بعد در مراکز بهزیستی مورد خدمات حمایتی قرار میگیرد دیگر قادر نیست شیوه زندگی خود را تغییر دهد چون از بیرون، باندهای قاچاق مواد مخدر او را تهدید میکنند و میبینید که کار کردن روی چنین افرادی چقدر دشوار است.
معاون بهزیستی اصفهان بازسازی و توانمندسازی از سوی اقوام و خیرین را از جمله مواردی دانست که میتواند تا حدی در هدایت این افراد آسیب پذیرمؤثر باشد.
وی گفت: در بهزیستی طبق برنامههای مدونی که وجود دارد اقدام به ایجاد مراکزی همچون مراکز اقامتی شبانه، مرکز گذری کاهش آسیب و مرکز اجتماع درمان مدار کردهایم که هر کدام خدمات حمایتی را به این افراد ارائه میدهند. به عبارتی در مراکز شبانه همانطور که از اسم آن مشخص است افراد امکان اقامت برای خواب در این مراکز را دارند یا در مراکز گذری کاهش آسیب خدمات بهداشتی به این افراد ارائه میشود. همچنین در مراکز اجتماع درمان مدار این افراد حداکثر به مدت 3 ماه میتوانند به طور شبانه روزی در آن اقامت داشته و از تمامی خدمات حمایتی بهرهمند شوند تا بتوانند به زندگی عادی و تغییر نحوه زندگی باز گردند اما این زمانی مثبت خواهد بود که زنجیره ارتباطی میان این مرکز و فرد آسیب دیده قطع نشود اما ما شاهد هستیم که این افراد بعد از خارج شدن از این مراکزبا ما قطع ارتباط کرده و حتی با وجود پیگیری از سوی مددکاران امکان برقراری ارتباط وجود ندارد.این در حالی است که حدود 80 درصد این افراد در این مراکز بعد طی کردن این مدت رفتارشان تغییر میکند اما از آنجایی که به هر دلیل ارتباط خود را قطع میکنند دوباره در دام آسیبهای اجتماعی میافتند.
تصویب ارتقای بخش چوار در استان ایلام به شهرستان در هیأت دولت
ایلام - استاندار ایلام از تصویب ارتقای بخش چوار به شهرستان در هیأت دولت خبر داد و گفت: این خبر خوش را به مردم شریف و عزیز چوار تبریک میگویم و امیدوارم این مهم موجب توسعه و پیشرفت بیش از پیش این منطقه از استان باشد.
قاسم سلیمانی دشتکی با عنوان این مطلب که پیش از این بحث تبدیل شدن بخش چوار به شهرستان در کمیسیون دفاعی دولت تصویب شده و به مرحله نهایی رسیده بود، اظهار داشت: با تصویب هیأت دولت در زمینه ارتقای بخش چوار به شهرستان، مجموع شهرستانهای این استان به ۱۲ شهرستان افزایش یافت.استاندار ایلام تاکید کرد: تبدیل بخش چوار به شهرستان از خواستههای بحق مردم این منطقه بود که با تلاش تمامی مسئولان در دولت تدبیر و امید محقق شد.
حقابه استان البرز دو برابر شد
کرج - استاندار البرز از افزایش ۵۵ میلیون مترمکعبی حقابه البرز از محل سدهای امیرکبیر و طالقان این استان خبر داد که به این ترتیب حقابه این استان از55 میلیون متر مکعب به 110 میلیون متر مکعب افزایش یافته است.
به گزارش استانداری البرز، عزیزالله شهبازی در نشستی افزود: این امر طی پیگیریهای مکرر در سفر وزیر نیرو به البرز مورد موافقت قرار گرفت و اکنون ابلاغ شده است. وی ادامه داد: این اقدام بزرگ بهمنظور تخصیص آب شرب و بهداشت نقاط جمعیتی شهری و روستایی استان البرز با توجه به افق یکهزار و ۴۲۵ محقق شد.
استاندار البرز با اشاره به اینکه افزایش حقابه البرز طی سالهای متمادی مطالبه مردم استان بوده، ادامه داد: بر این اساس حقابه البرز از محل سدهای استان ۲ برابر شده و به ۱۱۰ میلیون مترمکعب رسیده است. شهبازی گفت: تخصیص آب شرب به البرز از محل سد طالقان، ۳۵ میلیون مترمکعب و از سد امیرکبیر ۲۰ میلیون مترمکعب بود که با این تخصیص جدید، سر جمع ۵۵ میلیون مترمکعب افزایش یافت. وی افزود: هفته گذشته طی تعیین ضرب الاجلی، مدیرعامل شرکت آب منطقهای البرز مأمور به پیگیری این امر شد.
صادرات، عامل اصلی افزایش قیمت گوجه فرنگی در خوزستان
اهواز - معاون اقتصادی و بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت خوزستان گفت: آزاد شدن صادرات گوجه فرنگی و رب گوجه باعث افزایش قیمت این کالا در سطح بازار خوزستان شده است.
به گزارش ایرنا، عبدالرحمان ناصریان بیان کرد: در چند روز گذشته شاهد افزایش قیمت گوجه فرنگی در سطح بازار هستیم که صادرات این کالا به کشور عراق مهمترین عامل این گرانی است. وی افزود:برای تعدیل عرضه این محصول در بازار و کاهش قیمت آن، سازمان جهاد کشاورزی باید ورود کند. وی گفت: صادرات رب گوجه فرنگی نیز باعث شده تا شرکتهای تولید رب گوجه نیز تقاضای بیشتر تأمین گوجه داشته باشند و این مورد نیز در افزایش قیمت گوجه مؤثر است. در چند روز گذشته قیمت گوجه در بازار خوزستان تا چهار برابر افزایش یافته است و با توجه به اینکه خوزستان از استانهای تولید کننده گوجه فرنگی است، این افزایش قیمت کم سابقه است. در سال زراعی جاری حدود ۱۰هزار هکتار از زمینهای کشاورزی خوزستان در مناطق دزفول، شوشتر، شوش، دشت آزادگان، اهواز و گتوند به کشت گوجهفرنگی اختصاص یافته و پیشبینی شده حدود ۷۰ هزار تن محصول از این میزان سطح کشت برداشت شود.
تالاب صالحیه البرز به امکانات گردشگری تجهیز میشود
کرج - مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز اعلام کرد که طرح تجهیز و ساماندهی تالاب صالحیه شهرستان نظرآباد بهعنوان یک جاذبه گردشگری در دستور کار قرار گرفته است.
به گزارش ایرنا، فریدون محمدی اظهار داشت: بهدنبال بررسیهای کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز مبنی بر ساماندهی تأمین امکانات برای حضور گردشگران داخلی و خارجی، طرح تجهیز این تالاب به امکانات رفاهی و گردشگری انجام میشود. وی ادامه داد: بر این اساس طبق هماهنگی به عمل آمده با وزارت کشور، استانداری البرز و دستگاههای اجرایی شهرستان نظرآباد، امکانات گردشگری و رفاهی در تالاب صالحیه پیشبینی شده است. محمدی خاطرنشان کرد: مقرر شد در گام نخست بیش از یک میلیارد ریال اعتبار از محل منابع درآمدی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور با هماهنگی استانداری البرز به این امر اختصاص یابد. مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز گفت: همچنین دهیاری روستای صالحیه ملزم شد اقدامات لازم را برای تأمین مبلغی از بودجه در نظر گرفته شده، انجام دهد. وی افزود: طبق برنامهریزی امکاناتی مانند رستوران، آلاچیق، نمازخانه، پارکینگ و سرویس بهداشتی در محدوده تالاب صالحیه احداث میشود ضمن آنکه کاشت نهال و ایجاد فضای سبز از جمله این برنامهها است.
شهرک خرما در دشتستان احداث میشود
بوشهر-استاندار بوشهر گفت: با توجه به ظرفیت سنجی صورت گرفته شهرک خرما در شهرستان دشتستان این استان احداث میشود.
عبدالکریم گراوند در نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان بوشهر افزود: مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی این استان برای تأمین زمین مورد نیاز برای احداث شهرک خرمایی پیگیری کند تا زمینی که بخش خصوصی برای احداث پتروشیمی در محدوده بخش آبپخش دشتستان خریداری کرده بود به عنوان محل احداث این شهرک انتخاب شود. وی بیان کرد: احداث شهرک خرمایی در شهرستان دشتستان به عنوان قطب تولید این میوه گرمسیری میتواند این محصول را در عرصههای مختلف تولید، بسته بندی، صادرات و بازار فروش متحول کند. گراوند ادامه داد: مدیریت ارشد استان بوشهر همواره در بحث نخل ها موضوع را با حساسیت و ظرافت دنبال میکند که در همین ارتباط طرح آبیاری نوین این درختان در سطح برخی از نخلستانهای این استان عملیاتی شدهاست. استان بوشهر با ۶ میلیون اصله نخل سالانه حدود ۱۶۰ هزار تن خرما تولید میکند که از این میزان چهار میلیون اصله نخل با ۱۲۰ هزار تن تولید مربوط به شهرستان دشتستان است.
هشت درخت در قزوین در فهرست آثار ملی ثبت شد
قزوین – مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان از ثبت هشت اثر طبیعی قزوین در فهرست آثار ملی و ابلاغ مراتب ثبت آنها در نامههای جداگانه از سوی علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی به استاندار قزوین خبر داد.
به گزارش ایرنا، علیرضا خزائلی با اعلام این خبر افزود: درخت چنار کهنسال روستای دهک الموت شرقی پس از تشریفات قانونی لازم به شماره ۶۰۲ مورخ ۶ شهریورماه سال ۹۸ در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسید. خزائلی گفت: این اثر ضمن رعایت حقوق مالکانه، تحت نظارت و حمایت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار دارد و تدوین ضوابط حفاظتی و تعیین عرصه و حریم این اثر به عهده این وزارتخانه است. وی اضافه کرد: طبق این موضوع، هرگونه دخل و تصرف یا اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر در اصالت اثر شود، ممنوع است. این مسئول گفت: وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنین در هفت نامه جداگانه، مراتب ثبت ملی هفت میراث طبیعی دیگر استان را به استاندار قزوین ابلاغ کرده است. خزائلی افزود: درخت چنار کهنسال روستای بوزلین در بخش مرکزی شهرستان قزوین، درخت زیتون کهنسال روستای نهران در طارم سفلی، درخت چنار کهنسال فیشان در بخش الموت شرقی، درخت گردوی کهنسال محل نوبن بالاروچ در بخش الموت شرقی، درخت داغداغان کهنسال روستای موشقین در بخش الموت غربی، درخت چنار کهنسال آفتابدر در بخش الموت شرقی و درخت ارس کهنسال شورستان در بخش الموت شرقی، هفت اثر ثبت شده با انجام تشریفات قانونی هستند. استان قزوین حدود هزار و ۳۰۰ اثر ثبت شده ملی دارد.